Bethelkerk - Abraham Meere,1792 (restauratie en reconstructie door Reil, 2013)
 Gereformeerde Kerk - Wijk 3-3, Urk
Foto: L. Schenk Foto: L. Schenk Foto: L. Schenk Foto: L. Schenk
De zijkant, de beelden nabij de speeltafel, de speeltafel en de torenspits.


Korte geschiedenis:
Het orgel (1792) van de Bethelkerk was oorspronkelijk gebouwd voor de Rooms-Katholieke Schuilkerk in IJsselstein Het orgel telde toen 13 registers. Later in 1887 wordt het overgeplaats naar de huidige neogotische basiliek ook in IJsselstein. Het orgel was echter te klein om de gemeentezang hier te begeleiden, toch blijft het orgel nog tot 1908 hier. Hierna wordt het orgel aangekocht door Mart Vermeulen uit Woerden. Het was toen een één-klaviers instrument zonder pedaal. In 1911 wordt het orgel overgeplaats. Mart Verneulen voerd enige wijzigingen uit aan het orgel en voegt een Bovenwerk en een vrij Pedaal toe. Inmiddels wordt er in de oorlogsjaren nog een poging gedaan om het orgel te laten restaureren. Deze restauratie gaat echter niet door. In 1952 wordt het orgel wel gerestaureerd en wel door de firma Sanders. Sanders voert een stemming, een herïntonatie en revisie uit. Omdat het orgel zich in 1968 in een zeer slechte toestand bevind wordt er in 1969 besloten om over te gaan naar een volgende restauratie, tijdens deze restauratie wordt het gehele orgel inwendig vernieuwd en gemoderniseerd met uitzondering van enkele mechanische onderdelen. De onderkas en het pijpwerk gaat helaas verloren. Ook worden de handklavieren vernieuwd en komt er ook een nieuwe orgelbank. Deze restauratie werd uitgevoerd door Pels en van Leeuwen. In 1981 wordt het orgel weer gerestaureerd, hier wordt dan ook duidelijk dat het orgel van de Bethelkerk door Abraham Meere was gebouwd. Deze restauratie wordt verzorgd door Pels & van Leeuwen. Zij voeren ook enige wijzigingen uit in de dispostie en tevens wordt de orgelkas dan ook opnieuw geschilderd in de huidige kleuren. Tijdens de volgende restauratie van 1987 wordt er weer pijpwerk toegevoegd en helaas komt er ook origineel pijpwerk van Meere te vervallen. Tijdens deze restauratie die ook door Pels en van Leeuwen wordt uitgevoerd. Is er ook sprake van een herïntonatie van het pijpwerk, hierbij wordt vooral aandacht besteed aan de tongwerken. Na een voorbereidingstijd en de doorop volgende restauratie van 11 jaar wordt het orgel gerestaureerd door Reil uit Heerde. Tijdens de voorbereidingstijd komt er pijpwerk van Meere beschikbaar uit Montfoort. Hierdoor wordt het orgel van de Bethelkerk nog meer Meere dan het ooit is geweest. Het orgel kan dan worden uitgebreid en aangevuld met dit pijpwerk. Tijdens de restauratie en reconstructie die wordt uitgevoerd in 2011-2013 wordt ook het houtsnijwerk en de speeltafel vernieuwd en ook komt het pijpwerk van het onderpositief beter tot zijn recht doordat de borstwering het orgel wordt opengemaakt en voorzien van pijpen, zichbaar tussen de pilaren. Het pijpwerk uit Montfoort dat inmiddels is aangeschaft wordt hier achter geplaatst. Het bovenwerk komt hier uiteraard door te vervallen. Het hoofdwerk blijft bespeelbaar op het onderklavier, terwijl het onderpositief op het bovenklavier bespeelbaar is. Ook komt er achter het orgelfront een aparte kast waarin zich het pedaal bevind. De balgen die het orgel van wind voorzien komen op de balgenzolder, die hier speciaal voor werd aangepast. Tevens komen helaas de gordijntjes niet meer terug die het orgel naar mijn mening zo karakteriseerde. Op 1 juni 2013 werd het orgel weer in gebruik genomen. We wensen de gemeenteleden van de Bethelkerk nog lang te mogen genieten van dit unieke orgel voor Urk, dat ook het oudste orgel van Flevoland is!

Bron: Website van het orgel en het magazine Meere orgel (uitgegeven Mei 2013)
Voor een uitgebreidere versie van het Meere-orgel zie de website
Klik hier voor de website

Het orgel heeft de volgende dispositie:

Hoofdwerk (C-f3):Onderpositief (C-f3):Pedaal (C-d1):Speelhulpen:
Prestant 8'    Prestant 8'    Openbas 16'Koppel Hoofdwerk -Onderpositief
Holpijp 8'Holpijp 8' (b/disc)Subbas 16'    Koppel Pedaal - Hoofdwerk
Bourdon 16'Viola di Gamba 8'Octaaf 8'    Koppel Pedaal - Onderpositief
Quintadena 8'Fluit travers 8'Roerquint 6'Inliggende tremulant Onderpositief
Cornet 4 st (disc.)Unda Maris 8'Octaaf 4'Opliggende tremulant hele werk
Octaaf 4'Prestant 4'Bazuin 16'
Gemshoorn 4'Fluit 4'Trompet 8'
Fluit 4'Quintfluit 3'Cornet 4'
Quint 3'Woudfluit 2'
Octaaf 2'Flageolet 1'
Mixtuur 3-6 stCarillon 3 st
Sesquialtera 2 stDulciaan 8'
Fagot 16'Vox Humana 8'
Trompet 8'

Systeem: Mechanisch
Toonhoogte: a1 = 438 - 440 Hz bij 18° C
Stemming: Neidhardt II

Pijpwerk van:
Meere 1792/1805
Lindsen 1850
Mart Vermeulen 1911
Sanders 1952
Pels en van Leeuwen 1982/1987
Reil 2013

Foto: L. Schenk
Exterieur Bethelkerk 8 juni 2013 open dag orgel Bethelkerk.

Nieuwe pagina 1 juni 2013
Update foto's 8 juni 2013